Śpiąca choroba
Śpiączka lub afrykańska trypanosomoza to pasożytnicza choroba ludzi i zwierząt powszechna w Afryce. Każdego roku ta patologia jest diagnozowana u co najmniej 25 tysięcy osób.
Powierzchnia, formy i patogeny ludzkiego śpiączki
Śpiączka jest powszechna w Afryce subsaharyjskiej. W tych miejscowościach zamieszkują muchy tchórzliwe, które są nosicielami tej choroby. Istnieją dwa typy patogenów tej choroby, które dotykają ludzi. Są to organizmy jednokomórkowe należące do rodzaju trypanosomu:
- Tropanosoma gambiense - czynniki powodujące chorobę w Gambii (Zachodnioafrykańska), występujące powszechnie w zachodniej i środkowej Afryce w pobliżu zbiorników wodnych;
- Trypanosoma rhodesiense - czynniki sprawcze postaci rhodesian (wschodnioafrykańskiej), powszechne w Afryce Wschodniej, na sawannach.
Oba patogeny są przenoszone przez ukąszenia zainfekowanych much tse-tse. Atakują ludzi za dnia, a żadna odzież nie chroni przed tymi owadami.
Podczas ugryzienia muchy tse-tes, trypanosomy dostają się do ludzkiej krwi. Szybko się rozmnażają, rozprzestrzeniają się po całym ciele. Osobliwością tych pasożytów jest to, że każde nowe pokolenie produkuje specjalne białko, które różni się od poprzedniego. Pod tym względem organizm ludzki nie ma czasu na wyprodukowanie ochronnych przeciwciał przeciwko nim.
Objawy śpiączki
Objawy dwóch postaci choroby są podobne, ale forma wschodnioafrykańska w większości przypadków jest bardziej dotkliwa i, jeśli nie ma terapii, może być śmiertelna po krótkim czasie. Forma wschodnioafrykańska charakteryzuje się powolnym postępem i może trwać przez kilka lat bez leczenia.
Istnieją dwa etapy śpiączki, z pewnymi objawami:
1. Pierwszy etap, gdy trypanosomy znajdują się jeszcze we krwi (1-3 tygodnie po zakażeniu):
- pojawienie się bolesnego guzka w miejscu ukąszenia (z reguły wśród osób nierodzimych);
- gorączka;
- zwiększone pocenie;
- drżenie mięśni;
- ból głowy;
- wspólny ból;
- swędzenie;
- bezsenność .
1. Drugi etap, kiedy trypanosomy wchodzą do centralnego układu nerwowego (kilka tygodni lub miesięcy później):
- intensywny ból głowy;
- gorączka;
- apatia;
- ogólne osłabienie;
- ciągła senność;
- zaburzenia ruchu;
- drgawki ;
- śpiączka.
Leczenie śpiączki
Przed wynalezieniem leków na śpiączkę patologia ta nieuchronnie doprowadziła do śmierci. Do tej pory perspektywy leczenia są tym lepsze, im wcześniej choroba zostanie zdiagnozowana. Terapia jest określana przez formę choroby, nasilenie zmiany patologicznej, odporność na leki, wiek i ogólny stan pacjenta. W leczeniu śpiączki dzisiaj istnieją cztery główne leki:
- Pentamidyna stosowana jest w leczeniu gambijskiej trypanosomozy afrykańskiej w pierwszym etapie.
- Suraminę - stosuje się w pierwszym etapie do leczenia rhodezyjskiej postaci śpiączki.
- Melarsoprol - stosowany w obu formach patologii w drugim etapie.
- Eflornityna - stosowana w gambijskiej formie śpiączki w drugim etapie.
Leki te mają wysoką toksyczność, dlatego powodują poważne skutki uboczne i powikłania. W związku z tym leczenie śpiączki powinno być prowadzone wyłącznie przez wykwalifikowanych specjalistów w specjalistycznych klinikach.
Środki zapobiegania śpiączce:
- Odmowa odwiedzenia miejsc, w których istnieje wysokie ryzyko ukąszenia przez muchy tse-tse.
- Korzystanie z ochronnych repelentów.
- Pentamidyna jest podawana domięśniowo co sześć miesięcy.