Metoda introspekcji

Introspekcja jako metoda badania psychiki została po raz pierwszy potwierdzona przez J. Locke'a. Techniką jest obserwowanie własnej psychiki bez użycia standardów i narzędzi. Oznacza to dogłębne badanie i postrzeganie przez jednostkę jego własnej działalności: myśli, uczucia, obrazy, procesy myślowe itp.

Zaletą tej metody jest to, że nikt nie jest w stanie poznać osoby lepiej niż on sam. Głównymi wadami introspekcji są subiektywizm i uprzedzenia.

Do XIX wieku metoda samoobserwacji była jedyną metodą badań psychologicznych. W tym czasie psychologowie polegali na następujących dogmatach:

świadomych procesów nie można poznać z zewnątrz;
procesy świadomości mogą być otwarte tylko przez podmiot.

Filozof J. Locke był aktywnie zaangażowany w metodę introspekcji i samoobserwacji. Podzielił wszystkie procesy wiedzy na dwa rodzaje:

Obserwacja obiektów świata zewnętrznego.
Refleksja - analiza wewnętrzna, synteza i inne procesy mające na celu przetwarzanie informacji otrzymanych ze świata zewnętrznego.

Możliwości i ograniczenia metody introspekcji

Metoda introspekcji nie jest doskonała. Podczas badania mogą pojawić się pewne przeszkody:

nie wszyscy ludzie są właścicielami metody samokontroli umysłu, muszą być celowo wyszkoleni, a psychika dzieci jest całkowicie niedostępna dla badań w ten sposób;
funkcjonalna bezużyteczność metody;
sprzeczne wyniki;
subiektywność metody introspekcji.

Przyczyny ograniczeń:

Niemożliwość tego procesu i jednoczesna jego obserwacja, więc musisz obserwować proces zanikania.
Trudność w identyfikacji związku przyczynowo-skutkowego sfery świadomej, ponieważ trzeba przeanalizować nieświadome mechanizmy: wgląd, pamięć.
Odbicie przyczynia się do blanszowania danych świadomości, ich zniekształcenia lub zniknięcia.

Psychologowie opisali metodę introspekcji analitycznej jako postrzegania rzeczy za pomocą strukturalnych elementarnych doznań. Zwolennicy tej teorii nazywani byli strukturalistami. Autorem tej koncepcji był amerykański psycholog Titchener. Według jego tezy, większość przedmiotów i zjawisk postrzeganych przez ludzi to kombinacje wrażeń. Tak więc ta metoda badawcza jest analizą mentalną, która wymaga wysoce zorganizowanej samoobserwacji od osoby.

Systematyczna introspekcja to metoda opisywania swojej świadomości poprzez umiłowane doświadczenia, czyli wrażenia i obrazy. Technikę tę opisał psycholog Külpe, zwolennik szkoły w Würzburgu.

Metoda introspekcji i problem samoobserwacji

Introspekeryści proponują podział świadomości na podstawowe procesy i samoobserwację tych procesów. Problemem samoobserwacji jest to, że człowiek jest w stanie obserwować tylko otwarte dla niego procesy. W odróżnieniu od metody introspekcji, samoobserwacja odnosi się do produktów świadomości jako odrębnych zjawisk, a nie do regularnych połączeń, obecnie metoda introspekcji w psychologii jest używana razem z eksperymentalną metodą testowania hipotez i zbierania danych pierwotnych. Jest używany tylko do akwizycji danych, bez dalszej interpretacji. Obserwacje prowadzone są na najprostszych procesach mentalnych: reprezentacji, sensacji i skojarzeniach. W raporcie własnym nie ma specjalnego wyposażenia i celów. Tylko fakty dotyczące samoobserwacji są brane pod uwagę do dalszej analizy.